Hej... hej... sokoły...

Hej... hej... sokoły...
autorem artykułu jest Aleksander Sowa

Teraz, po tym jak nasz przemysł motoryzacyjny w kwestii jednośladów został zrujnowany i wygląda gorzej niż w maju 1945 roku motocykle Sokół urosły do rangi niemal symbolu. Sokoły są wiec polskim Harleyem-Dawidsonem, Indianem, Royalem Enfildem, BMW, BSA, Triumphem i Nortonem w jednym. Są ikoną motoryzacyjnej kultury. Nie bardzo jednak zdajemy sobie sprawę o czym mówimy... Darzymy je ogromnym sentymentem tym bardziej, że poza Junakiem to jedyne, polskie czterosuwowe motocykle... tyle tylko, że to właśnie nieprawda!

Sokół jest nazwą większości polskich motocykli produkowanych w latach 1934-1939 w CWS (Centralnych Zakładach Samochodowych) działających przed wojną w ramach Państwowych Zakładów Inżynierii (PZInż) w Warszawie, oraz w latach 1947-1950 w Państwowych Zakładach Samochodowych nr 2 w Warszawie. Po raz pierwszy nazwa ta pojawiła w 1936 roku się dla oznaczenia turystycznego motocykla CWS 600 RT, oraz produkowanego już wcześniej na potrzeby wojska ciężkiego motocykla CWS M-111. Motocykle Sokół 1000 i 600 zresztą były najbardziej znanymi i najliczniej produkowanymi polskimi motocyklami przed wojną. Wiele z nich znalazło się na wyposażeniu Polskiej Armii i wzięło udział w Kampanii Wrześniowej. Ale po kolei...

Jako pierwszy powstał pod kierunkiem inż. Zygmunta Okołowa CWS M-III, któremu dopiero potem nadano nazwę Sokół 1000 M-111. Miał dwucylindrowy czterosuwowy silnik widlasty, był produkowany przede wszystkim dla wojska i jego jakość była niemal legendarna... w odróżnieniu od CWS M-55, który wyprodukowany wcześniej, również z jednostką o niemal identycznej pojemności i założeniach Sokołem nigdy nie został, a teraz po 70 latach bywa z nim niesłusznie mylony.

Drugi w kolejności, był jeszcze bardziej udany od M-111, bo o wiele nowocześniejszy Sokół 600 M-211 Tadeusza Rudawskiego. Wyposażony w liczne oryginalne i opatentowane rozwiązania – jak choćby umieszczenie zespołu skrzyni biegów w kadłubie w taki sposób by wymontowanie było maksymalnie uproszczone i przez mimośrodową regulację umożliwiało kasowanie luzu na łańcuchu napędowym. Był to najliczniej produkowany z wszystkich Sokołów. Czterosuwowy silnik pojemności 579 cm³ rozwijał do 16 KM zapewniając 110 km/h bez wózka i 90 km/h z nim.

Kolejną konstrukcją tego samego inżyniera był Sokół 500 M-311 napędzanym bardzo nowoczesnym silnikiem górnozaworowym, który mógł być napędzany paliwem benzynowym i... czego niektórzy pewnie konstruktorowi nie wybaczą, również alkoholowym. Ta maszyna przed wojną osiągnęła moc do 22 KM (w wersji RS) i z pełnym obciążeniem rozwijała prędkość 125 km/h

Jako ostatni przedwojenny Sokół powstał w liczbie zalewie 78 egzemplarzy lekki motocykl turystyczny – Sokół 200 M-411, tego samego konstruktora. Motocykl ten który był właściwie sokolikiem bo wyposażono go w silnik o pojemności zaledwie 199 cm³ o mocy 7 KM. Seryjną produkcje planowano uruchomić pod koniec 1939 roku, ale Niemcy z Rosjanami w zmowie pokrzyżowali nasze plany w tym względzie.

I to w zasadzie już koniec prawdziwych sokołów. Wprawdzie po wojnie pojawił się jeszcze piąty w tali, ale asem on już nie był mając z pozostałymi wspólną tylko nazwę. Był to dwusuwowy Sokół 125, wyposażony w silnik S-01, tak dobrze potem poznany w motocyklach WFM i WSK a także niektórych SHL ale trzeba mu przyznać, że był pierwszym motocyklem skonstruowanym w Polsce po wojnie, a jego produkcję uruchomiono już w 1947 roku.

Wspomnieć należy jeszcze Sokole 1000 M-121, który różnił się od Sokoła M-111 napędem koła w wózku bocznym ale ze względu na nie wprowadzenie do produkcji seryjnej, jest teraz niemożliwy do napotkania.

--
Aleksander Sowa
----------------------
www.wydawca.net

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Zobacz takze:
Do dużych i wielkich pieniędzy trzeba dorosnąć
Miliony w spadku - i spełniam marzenia
Odciski- mały bolesny problem
Fiat 126p kabriolet czy BOSMAL 126 Cabrio?
Rozruch ekonomiczny Fiata 126p... i nie tylko